SVG Image
< Terug naar nieuws

3 uni

Nieuw ICAI OpenGov Lab maakt overheidsinformatie beter vindbaar en begrijpelijk

Amsterdam, 28 mei 2025 — De Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Rijksoverheid hebben gezamenlijk het ICAI OpenGov Lab gelanceerd: een nieuw onderzoeksinitiatief dat zich richt op het verbeteren van de toegankelijkheid en begrijpelijkheid van open overheidsinformatie met behulp van geavanceerde kunstmatige intelligentie (AI).

Het lab focust zich op twee belangrijke AI-disciplines: Information Retrieval (IR) en Natural Language Processing (NLP). Het doel is om overheidsinformatie beter doorzoekbaar te maken, te verrijken en begrijpelijk te presenteren voor burgers, journalisten, wetenschappers en beleidsmakers.

Bij de start telt het lab drie duale promovendi in dienst bij de Rijksorganisatie voor Informatiehuishouding (RvIHH). Binnen een jaar verwacht men dit aantal uit te breiden naar vijf. De dagelijkse leiding is in handen van dr. David Graus, met wetenschappelijke coördinatie door dr. ir. Jaap Kamps (Institute for Logic, Language and Computation, UvA) en dr. Maarten Marx (Instituut voor Informatica, UvA).

"Veel recente ontwikkelingen op het gebied van IR en NLP zijn uitstekend toepasbaar op open overheidsdata," aldus dr. Graus. "Met deze technologieën kunnen we écht bijdragen aan een transparantere overheid en een beter geïnformeerde samenleving."

AI voor een open democratie

Het ICAI OpenGov Lab ontwikkelt AI-technologieën op maat voor alle fasen in de ‘levenscyclus’ van open overheidsinformatie – van creatie en publicatie tot gebruik en maatschappelijke impact. Transparantie en verantwoording zijn essentieel voor een goed functionerende democratie, en met het toenemend aantal openbaar gemaakte documenten (zoals via de Wet open overheid, Woo) is het belangrijk dat deze informatie beter toegankelijk wordt.

Door gebruik te maken van geavanceerde technieken zoals Large Language Models (LLMs) en generatieve AI, kunnen grote hoeveelheden documenten beter worden geïndexeerd, samengevat en gecontextualiseerd.

"We bouwen aan een enthousiast onderzoeksteam dat werkt aan het publiceren, beheren, zoeken en begrijpelijk maken van overheidsinformatie met behulp van AI," zegt dr. Maarten Marx. "Het is geweldig om te zien hoeveel studenten zich willen inzetten voor betere informatievoorziening door de overheid."

WooGLe als ‘living lab’

Voor praktische toepassingen maakt het lab onder andere gebruik van WooGLe, een publieke zoekmachine voor overheidsdocumenten die via de Woo zijn vrijgegeven. WooGLe fungeert als een ‘living lab’ waarin nieuwe technologieën direct getest kunnen worden. De software en verrijkingen die het lab ontwikkelt, worden open source gepubliceerd, zodat ook andere organisaties hier gebruik van kunnen maken.

De promovendi binnen het lab doen onderzoek naar uiteenlopende aspecten van informatieontsluiting, zoektechnologie en taalverwerking – waarbij wetenschappelijke inzichten en praktische toepassingen hand in hand gaan.

"We werken aan complexe technische vraagstukken die directe impact hebben op de samenleving," vult dr. ir. Jaap Kamps aan. "Met verantwoord gebruik van AI kunnen we burgers en journalisten beter toegang geven tot cruciale informatie – een belangrijke stap in het verkleinen van de kloof tussen overheid en burger."

Over ICAI

Het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI) is een nationaal netwerk waarin kennisinstellingen, bedrijven en overheden samenwerken aan AI-innovatie en talentontwikkeling. Binnen ICAI-labs worden fundamenteel en toegepast AI-onderzoek gecombineerd om maatschappelijke en industriële uitdagingen op te lossen.

Meer informatie: https://icai.ai